Küresel Politikaların Belirlenmesinde Çok Uluslu Şirketlerin Rolü Ve Önemi
(The Role and the Importance of Multinational Companies in Determining Global Policies
)
|
Author
|
:
Ünal Acar
|
|
|
Type |
:
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
2019/1
|
|
Page |
:
1-19
|
|
|
Summary
Dünya ekonomisinde ve siyasetinde önemli bir konuma gelen “Çok Uluslu Şirketler”, günümüzde hem siyaset bilimciler hem de ekonomistler için araştırma konusu olmuştur. Ekonomik ve siyasi bakımından her geçen gün daha da güçlenen çok uluslu şirketlerin gücü, ulus devletlerin gücü ile kıyaslanır duruma gelmiştir. Bazı yazarlar, çok uluslu şirketlerin, ulus devletlerin sahip olduğu yasama, yürütme, yargı ve silahlı kuvvetlere sahip olmadıkları için ulus devletlerin hâlâ politik ve ekonomik güç olarak etkisini sürdürdüğünü iddia ederler. Bazı yazarlar ise çok uluslu şirketlerin, dünya genelinde yayılma eğilimleri, sahip oldukları ekonomik varlıklar ve ulus devletlerin karar alma süreçlerini etkileyebilme güçleri sebebiyle, ulus devletlerin egemenlik alanını önemli ölçüde sınırladığını ileri sürerler. Bu çalışmanın amacı; ekonomik bir olgunun yalnızca ekonomik yönlerinin değil, aynı zamanda, siyasal yönlerinin de incelenmesi ile ilgilidir. Bir gecede hedef ülke ekonomisine çok büyük zararlar vererek siyasal sistemi etkileyebilecek güce ulaşan çok uluslu şirketlerin, uluslararası ekonomik ve siyasal politikaların belirlenmesinde, kamuoyu oluşumunda, etkileri hakkında bilgi sunulmasıdır. Bu nedenle ÇUŞ’lerin gelişimi tarihi süreç dikkate alınarak incelenmiş, öncelikli olarak Çok Uluslu Şirketlerin yerli ve yabancı kaynaklardan sağlanan tanımlarına yer verilmiştir. Ayrıca çok uluslu şirketlerin organizasyon yapıları ve Dünya Bankası, IMF ve OECD gibi uluslararası ekonomik kuruluşlarla ilişkileri açıklanmaktadır. Çalışmanın bir bölümünde de ülkemiz ile ilgili değerlendirmelere yer verilmektedir.
Keywords
Çok Uluslu Şirketler, Güç, Ulus Devlet, Yeni Dünya Düzeni, Egemenlik,
Abstract
Multinational Companies which has become an important part of the world economy and politics, has been the subject of research for both political scientists and economists. The strength of the multinational corporations, which are getting stronger day by day in economic and political terms, is comparable to the power of nation states. Some authors argue that nation-states still maintain their influence as a political and economic power because multinational companies do not have the legislative, executive, judiciary and armed forces that nation-states have. Some authors argue that multinational corporations have a significant limitation on the sovereignty of nation-states because of their tendency to spread worldwide, their economic assets and their ability to influence the decision-making processes of nation states. The aim of this study is; it concerns not only the economic aspects of an economic phenomenon, but also its political aspects. The aim is to provide information about the effects of multinational corporations on international economic and political policies, public opinion formation, and their effects on the country's economy. For this reason, the development of MNCs has been examined by taking into consideration the historical process and the definitions of multinational companies obtained from domestic and foreign sources are given priority. It also explains the organizational structures of multinational companies and their relations with international economic organizations such as the World Bank, the IMF and the OECD. In a part of the study, evaluations about our country are included.
Keywords
Multinational Companies, Power, Nation State, New World Order, Sovereignty.